افتادگی لگن؛ علائم و راهکارهای درمانی

افتادگی لگن در خانمها زمانی اتفاق میافتد، که عضلات و بافتهایی که از اندامهای درون لگن (رحم، مثانه و راست روده) محافظت میکند، ضعیف شود. این شرایط منجر به آن میشود که یک یا چند عضو از لگن به داخل واژن راه پیدا کند یا به این قسمت فشار بیاورد.
خوشبختانه این عارضه در خانمها توسط متخصص زنان و زایمان در کرج کاملا قابل درمان است. اگر اطلاع کافی در رابطه با این بیماری ندارید، در ادامه با ما همراه باشید تا هر آن چیزی را که لازم است در خصوص آن بدانید، برای شما ذکر کنیم.
منظور از افتادگی لگن چیست؟
عضلات و بافتهای لگن از اندامهای لگن پشتیبانی میکنند. اندامهای لگن شامل مثانه، رحم و دهانه رحم، واژن و راست روده است. افتادگی لگن زمانی ایجاد میشود که عضلات و بافتهای لگن دیگر نمیتوانند از این اندامها پشتیبانی کنند؛ چراکه، این عضلات و بافتها ضعیف شدهاند یا آسیب دیدهاند.
افتادگی لگن منجر به اختلالاتی در کف لگن نیز میشود که این موارد به شرح زیر است:
- بی اختیاری ادرار
- بی اختیاری مدفوع
- افتادگی اندام لگن
انواع افتادگی لگن
متداولترین آنها به شرح زیر است:
افتادگی مثانه (سیستوسل)
این مورد متداولترین نوع افتادگی لگن است، زمانی رخ میدهد که مثانه به داخل واژن بهسمت پایین کشیده شود.

رکتوسل
چنین عارضهای زمانی ایجاد میشود که راست روده به داخل واژن میرود.
افتادگی رحم
این اتفاق زمانی ایجاد میشود که رحم به داخل واژن میرود یا کمی از واژن خارج میشود. افتادگی رحم گاهی با افتادگی روده کوچک (آنتروسل) همراه است.
افتادگی لگن چه علائمی دارد؟
فشار ناشی از افتادگی لگن میتواند باعث برجستگی در واژن شود، گاهی اوقات بیماران این برجستگی را به راحتی مشاهده و لمس میکنند. خانمهایی که دچار افتادگی لگن هستند، ممکن است هنگام فعالیت بدنی یا رابطه جنسی احساس فشار در واژن داشته باشند.
علائم دیگری که ناشی از این بیماری در افراد مشاهده میشود به شرح زیر است:
- مشاهده یا احساس برآمدگی (بهطور مثال رحم) از واژن
- احساس فشار، ناراحتی، درد و پر بودن لگن
- افزایش فشار لگن هنگام ایستادن یا سرفه کردن
- بی اختیاری ادرار یا مشکلاتی هنگام دفع مدفوع
برخی از خانمها اینگونه گزارش میکنند که علائم آنها در برخی از روزها، هنگام فعالیت بدنی یا پس از ایستادن طولانی مدت بدتر میشود.
عواملی که منجر به افتادگی لگن میشود
شایعترین عواملی که منجر به افتادگی لگن میشود به شرح زیر است:
زایمان طبیعی
زایمان طبیعی میتواند منجر به کشیده شدن و فشار در لگن شود. اگر تجربه چندین زایمان طبیعی را داشته باشید، احتمال ایجاد چنین مشکلی افزایش خواهد یافت. اما، این نکته را در نظر داشته باشید که اگر زایمان سزارین انجام داده باشید یا حتی اگر بچهدار نباشید، احتمال افتادگی مثانه باز هم وجود خواهد داشت. اما در مورد اینکه آیا زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین در مقالات گذشته صحبت شده است.
فشار طولانی مدت به شکم
فشار وارد شده به شکم میتواند ناشی از چاقی، سرفه مزمن یا فشار آوردن هنگام دفع مدفوع باشد.
افزایش سن
اختلالات کف لگن بیشتر در خانمهای مسن، در خانمها بالای 60 سال چنین مشکلاتی مشاهده میشود.
تغییرات هورمونی در یائسگی
کاهش استروژن در یائسگی میتواند خطر ابتلا به افتادگی لگن را افزایش دهد.
سابقه خانوادگی
ژنتیک از دیگر مواردی است که احتمال این عارضه را در افراد افزایش میدهد. اگر خانواده و نزدیکان شما مبتلا به افتادگی لگن هستند، احتمال اینکه دچار شوید، بیشتر خواهد شد.

افتادگی لگن چگونه تشخیص داده میشود؟
زمانی که به پزشک مراجعه میکنید، ابتدا در خصوص علائم شما سوالاتی را خواهد پرسید و معاینه لگنی انجام میدهد. در طول معاینه ممکن است از شما خواسته شود که سرفه کنید تا متوجه عارضههایی مانند نشت ادرار شود.
علاوه بر این ممکن است انجام آزمایشهای دیگری را به شما توصیه کند تا متوجه شود که آیا میتوانید هنگام رفتن به سرویس بهداشتی مثانه خود را کاملا تخلیه کنید یا خیر. اقدامات دیگری که برای تشخیص در نظر گرفته میشود:
- استفاده از اشعه ایکس برای دستگاه ادراری
- سی تی اسکن لگن
- سونوگرافی از لگن
- اسکن MRI از لگن
افتادگی لگن چگونه درمان میشود؟
درمان افتادگی لگن به عوامل مختلفی اعم از نوع افتادگی، علائم، سن، سایر مشکلات جسمی و فعالیت جسمی شما بستگی خواهد داشت. به طور کلی درمانهایی که برای بیماران در نظر گرفته میشود به شرح زیر است:
پساری
پساری وسیله درمانی است که قابلیت جابهجایی دارد، از این وسیله برای محافظت و نگهداری از اندامهای لگن در داخل واژن استفاده میکنند. پساری در شکل و اندازههای مختلفی وجود دارد، معمولا اولین درمانی که برای بیماران در نظر گرفته میشود، پساری است.
انواع مختلف پساری جهت درمان افتادگی و بی اختیاری ادرار موثر است.
فیزیوتراپی کف لگن
پزشک ممکن است تمرینات مناسب برای تقویت عضلات لگن را به شما نشان دهد یا شما را به فیزیوتراپیست ارجاع دهد تا تمریناتی برای تقویت عضلات لگن انجام گیرد.

تغییر عادت غذایی
اگر به مشکلات روده مبتلا هستید، پزشک غذاهای حاوی فیبر را به شما پیشنهاد خواهد داد. مصرف فیبر میتواند به جلوگیری از یبوست و فشار هنگام دفع مدفوع جلوگیری کند.
جراحی
در حین جراحی پزشک ممکن است از بافت بدن یا با استفاده از بافت مصنوعی، افتادگی لگن را ترمیم کند و برای کف لگن تکیه گاهی ایجاد کند. این جراحی برای خانمهایی که رابطه جنسی فعالی دارند یا دچار افتادگی جدی رحم هستند، توصیه میشود. جراحی ممکن است از طریق واژن یا شکم انجام گیرد.
جراحی بستن واژن
با بستن دهانه واژن افتادگی لگن را درمان میکنند. این جراحی میتواند برای خانمهایی که قصد رابطه جنسی ندارند، گزینه مناسبی باشد.
آیا استفاده از مش برای ترمیم جلوگیری از افتادگی رحم بی خطر است؟
بافت مصنوعی یا مش که در عمل جراحی برای ترمیم افتادگی رحم مورد استفاده قرار میگیرد، خطری ندارد؛ اما از این بافت مصنوعی برای ترمیم، درمان از طریق واژن امکانپذیر نیست. اگر عمل جراحی شما با این بافت مصنوعی انجام شده است، در صورت مشاهده علائمی مانند خونریزی، ترشحات واژن، درد لگن یا درد در حین رابطه جنسی به پزشک خود حتما اطلاع دهید.
چگونه میتوان از افتادگی لگن جلوگیری کرد؟
چند راهکار وجود دارد که احتمال افتادگی را در خانمها کاهش میدهد، این راهکارها شامل موارد زیر است:
داشتن وزن متعادل؛
اگر دچار اضافه وزن هستید، باید به وزن متعادل دست یابید. خانمهایی که دچار اضافه وزن هستند، بیش از سایر افراد دچار اختلالاتی در کف لگن میشوند.

مصرف غذاهای حاوی فیبر؛
فیبر به جلوگیری از یبوست و فشار هنگام دفع مدفوع کمک میکند. جلوگیری از یبوست خطر ایجاد بسیاری از اختلالات در کف لگن را کاهش میدهد.
ترک مصرف سیگار؛
سیگار کشیدن منجر به سرفه مزمن میشود که در نهایت عضلات کف لگن تحت فشار قرار خواهند گرفت.
برخی از موارد دیگر که در ایجاد افتادگی لگن موثرند و راهی برای جلوگیری از این موارد وجود ندارد، به شرح زیر است:
- سابقه خانوادگی
- افزایش سن
- سابقه انجام عمل هیسترکتومی
ورزش برای افتادگی لگن در خانمها
برای تقویت عضلات لگن و کاهش عارضههای ناشی از افتادگی لگن 5 تمرین ورزشی را به شما پیشنهاد خواهیم داد:
1. تمرین کگل
در این تمرین باید عضلات کف لگن خود را منقبض و شل کنید. اگر دچار علائمی مانند نشت ادرار در اثر عطسه، خندیدن و سرفه شدهاید، تمرینات کگل را انجام دهید.
تنها کافی است این تمرین روی عضلات صحیح لگن انجام شود تا تاثیر مثبت آن را شاهد باشید. برای شناسایی این اندام کافی است هنگام ادرار کردن جریان ادرار را متوقف کنید، عضلهای که جریان ادرار را متوقف میکند، عضله مورد نظر برای انجام این تمرین است. این تمرین را باید سه ست 10 تایی در طول روز انجام دهید.
2. اسکوات
انجام حرکت اسکوات بزرگترین عضلات بدن را درگیر میکند. جهت انجام تمرین باید به نکات زیر توجه کنید:
- ابتدا بایستید، پاهای خود را کمی بیشتر از عرض شانه باز کنید.
- زانوهای خود را خم کنید و باسن خود را به سمت عقب ببرید، به گونهای که میخواهید روی صندلی بنشینید.
- تا زمانی که رانهای شما موازی با زمین باشد، باید بهسمت پایین بیایید.
- سپس پاهای خود را صاف کنید و بایستید.
- 15 بار این تمرین را تکرار کنید.
3. حرکت پل
اگر این تمرین به درستی انجام گیرد، برای تقویت عضلات کف لگن بسیار مفید و موثر خواهد بود.
- روی زمین دراز بکشید، به گونهای که کمر شما کاملا روی زمین قرار داشته باشد. زانوهای خود را 90 درجه خم کنید. دستان خود را در دو طرف خود قرار دهید.
- پاشنه پای خود را به زمین فشار دهید و باسن خود را از سطح زمین بلند کنید.
- 1 الی 2 ثانیه هنگام بالا رفتن مکث کنید و سپس به حالت اولیه خود باز گردید.
- 10 الی 15 بار این حرکت را در 2 الی 3 ست کامل انجام دهید و بین هر ست 30 تا 60 ثانیه مکث کنید.

4. حرکت اسپلیت
- به پشت بخوابید و زانوهای خود را خم کنید.
- پس از آن به آرامی پاهای خود را باز کنید، در زاویه 90 به سمت بالا ببرید.
- زانوهای خود را حرکت دهید، بهطوری که زانوهای شما به سمت بیرون حرکت کند. پاهای خود را باز و بسته کنید.
- 10 الی 15 در سه ست این تمرین را انجام دهید.
5. تمرین سگ پرنده (bird dog)
این تمرین به فعال شدن همه عضلات کمک میکند و منجر به درگیر شدن عضلات کف لگن میشود. جهت انجام این تمرین باید به نکات زیر توجه داشته باشید:
- به حالت چهار دست و پا قرار بگیرید. پشت شما باید کاملا صاف باشد و همچنین نباید گردن خود را حین انجام تمرین تکان ندهید.
- برای شروع حرکت باید دست و پای مخالف را بهعنوان مثال پای چپ و دست راست را صاف کنید و بالا بیاورید. لگن و شانه همانند سر و گردن نباید هیچ حرکتی داشته باشد. در هر حرکت باید به مدت 2 ثانیه به همان حالت نگه دارید.
- سپس جهت ادامه انجام تمرین دست و پای دیگر را تمرین دهید.
- این تمرین را در سه ست 10 تایی انجام دهید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.