تأثیر بیماری‌های مقاربتی بر بارداری | روش‌های غربالگری و پیشگیری
چرا بیماری‌های مقاربتی در بارداری خطرناک هستند؟
بیماری‌های مقاربتی (STIs) می‌توانند عوارض جدی برای مادر و جنین ایجاد کنند. بر اساس آمارها، حدود ۲۰-۱۵% زنان باردار ممکن است به یکی از عفونت‌های مقاربتی مبتلا باشند بدون آنکه از وجود آن مطلع باشند. این بیماری‌ها نه تنها خطر سقط جنین و زایمان زودرس را افزایش می‌دهند، بلکه ممکن است باعث نقایص مادرزادی یا عفونت‌های خطرناک در نوزاد شوند. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌تواند از بسیاری از این عوارض جلوگیری کند.
شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی تأثیرگذار بر بارداری
۱. کلامیدیا و سوزاک
این عفونت‌های باکتریایی اغلب بدون علامت هستند اما می‌توانند باعث پاره شدن زودرس کیسه آب، زایمان زودرس و وزن کم نوزاد هنگام تولد شوند. نوزادان متولد شده از مادران مبتلا ممکن است به عفونت‌های چشمی یا پنومونی مبتلا شوند.
۲. سیفلیس
سیفلیس در بارداری می‌تواند باعث مرده‌زایی، ناهنجاری‌های استخوانی، مشکلات بینایی و شنوایی و آسیب به اندام‌های حیاتی جنین شود. غربالگری سیفلیس در سه ماهه اول بارداری ضروری است .
۳. HIV/AIDS
در صورت عدم درمان، خطر انتقال ویروس از مادر به جنین ۲۵-۱۵% است. با درمان‌های ضدویروسی مناسب این خطر به کمتر از ۲% کاهش می‌یابد.
۴. HPV (ویروس پاپیلومای انسانی)
زگیل‌های تناسلی بزرگ ممکن است مسیر زایمان را مسدود کنند. برخی انواع پرخطر HPV با سرطان دهانه رحم مرتبط هستند.
۵. تبخال تناسلی (هرپس)
عفونت فعال در زمان زایمان می‌تواند باعث عفونت شدید نوزاد شود که در ۶۰% موارد کشنده است. در چنین مواردی سزارین توصیه می‌شود.
روش‌های پیشرفته غربالگری بیماری‌های مقاربتی در بارداری
آزمایش‌های استاندارد
تمام زنان باردار باید در اولین ویزیت بارداری از نظر عفونت‌های زیر آزمایش شوند:
- آزمایش خون برای HIV، سیفلیس و هپاتیت B
- آزمایش ادرار یا سوآپ واژینال برای کلامیدیا و سوزاک
- پاپ اسمیر برای بررسی تغییرات سلولی دهانه رحم
- اچ پی وی تایپینگ برای HPV
کولپوسکوپی در بارداری
کولپوسکوپی یک روش تشخیصی دقیق برای بررسی ضایعات دهانه رحم است که در موارد زیر تجویز می‌شود:
- نتایج غیرطبیعی پاپ اسمیر
- شک به عفونت HPV پرخطر
- وجود ضایعات قابل مشاهده در معاینه
- خونریزی‌های غیرطبیعی
این روش با بزرگنمایی دهانه رحم به پزشک امکان بررسی دقیق‌تر بافت‌ها را می‌دهد. در بارداری معمولاً بیوپسی به بعد از زایمان موکول می‌شود مگر در موارد ضروری.
تست‌های تکمیلی سه ماهه سوم
برای زنان پرخطر (شرکای جنسی متعدد، سابقه STI یا مصرف مواد) آزمایش‌های کلامیدیا، سوزاک و HIV در هفته ۲۸-۳۶ تکرار می‌شود.
عوارض جنینی و نوزادی بیماری‌های مقاربتی
بیماری‌های مقاربتی می‌توانند از سه طریق به جنین آسیب برسانند:
- انتقال از طریق جفت (مانند سیفلیس، HIV)
- تماس مستقیم در حین زایمان (مانند تبخال، HPV)
- شیردهی (مانند HIV)
این عفونت‌ها ممکن است باعث ناهنجاری‌های مادرزادی، نارسایی اندام‌ها، عفونت‌های چشمی یا ریوی و حتی مرگ نوزاد شوند. برخی عوارض مانند ناشنوایی ناشی از سیفلیس ممکن است سال‌ها بعد ظاهر شوند.
راهکارهای درمانی و پیشگیری
درمان‌های دارویی ایمن در بارداری
- آنتی‌بیوتیک‌ها: برای عفونت‌های باکتریایی مانند کلامیدیا، سوزاک و سیفلیس تجویز می‌شوند. آزیترومایسین و سفتریاکسون از گزینه‌های ایمن هستند .
- داروهای ضدویروسی: برای HIV و تبخال تناسلی استفاده می‌شوند. درمان با داروهای ضد HIV از ماه چهارم بارداری ضروری است.
- واکسیناسیون: واکسن هپاتیت B و HPV قبل از بارداری توصیه می‌شود.
اقدامات پیشگیرانه
- استفاده از کاندوم حتی در دوران بارداری
- غربالگری قبل از بارداری برای زوجین
- پرهیز از روابط جنسی پرخطر در بارداری
- درمان همزمان شریک جنسی
نقش کولپوسکوپی در مدیریت بیماری‌های مقاربتی بارداری
کولپوسکوپی به عنوان یک ابزار تشخیصی ارزشمند در بارداری کاربردهای متعددی دارد:
- ارزیابی ضایعات دهانه رحم مشکوک به دیسپلازی یا سرطان
- بررسی زگیل‌های تناسلی گسترده
- نمونه‌برداری هدفمند از نواحی غیرطبیعی (در موارد ضروری)
- پایش پاسخ به درمان در عفونت‌های پیشرفته
این روش معمولاً در سه ماهه دوم بارداری که خطر سقط کاهش یافته انجام می‌شود. در صورت نیاز به بیوپسی، نمونه‌گیری سطحی و با حداقل تهاجم انجام می‌شود .
سؤالات متداول
آیا کولپوسکوپی برای جنین خطر دارد؟
خیر، کولپوسکوپی یک روش ایمن در بارداری است که فقط شامل مشاهده دهانه رحم می‌شود. بیوپسی فقط در موارد ضروری و با احتیاط انجام می‌شود .
بهترین زمان برای غربالگری بیماری‌های مقاربتی چه موقع است؟
ایده‌آل قبل از بارداری است، اما در غیر این صورت باید در اولین ویزیت بارداری انجام شود. برخی آزمایش‌ها در سه ماهه سوم تکرار می‌شوند.
آیا بیماری‌های مقاربتی همیشه علائم دارند؟
خیر، بسیاری از عفونت‌ها مانند کلامیدیا و HPV ممکن است کاملاً بدون علامت باشند. این موضوع اهمیت غربالگری منظم را نشان می‌دهد.
نتیجه‌گیری
مدیریت بیماری‌های مقاربتی در بارداری نیازمند رویکردی چندجانبه شامل غربالگری جامع (با استفاده از روش‌هایی مانند کولپوسکوپی)، درمان به موقع و مشاوره دقیق است. با برنامه‌ریزی مناسب می‌توان از بیشتر عوارض مادری و جنینی پیشگیری کرد. توصیه می‌شود تمام زوجین پیش از اقدام به بارداری از نظر عفونت‌های مقاربتی بررسی شوند و در دوران بارداری تحت پایش منظم قرار گیرند.
اطلاعات تماس
ساعت حضور
صفحات اجتماعی
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.