زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین

یکی از دغدغه‌های خانم‌های باردار این است که به چه روشی زایمان کنند، در واقع این سوال برایشان پیش می‌آید که زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ همانطور که می‌دانید، در هر دو روش، هدف یکسان است؛ اما اینکه کدام یکی از آنها برای شما بهتر است، بستگی به انتخاب پزشک و برخی شرایط پزشکی دارد.

اگر سردرگم هستید، که کدام یک از روش‌ها را انتخاب کنید، باید هر یک را به‌خوبی بررسی کنید تا بتوانید تصمیم نهایی خود را بگیرید. در این مقاله قصد داریم در خصوص چندین تفاوت اصلی این دو روش توضیحاتی به شما دهیم.

آشنایی با دو روش زایمان طبیعی و سزارین

در زایمان طبیعی، نوزاد از مدخل واژن مادر متولد می‌شود. با این حال، بنا به درخواست مادر با بسیاری از راهکارها و تزریقاتی که برای او انجام می‌دهند، بی‌دردی یا تسکین درد را فراهم کرده‌اند.

افرادی که به‌طور طبیعی زایمان می‌کنند طی مدت کوتاه‌تری در بیمارستان بستری می‌شوند و روند بهبودی سریع‌تری خواهند داشت.

در زایمان طبیعی مادر می‌تواند بدون هیچ مداخله‌ای زایمان کند یا گاهی درخواست کمک‌های مختلفی از جمله تزریق داروی بی‌دردی همانند اپیدورال و اپیزیتومی جهت عبور سر کودک داشته باشد.

گزینه دیگر که زایمان سزارین است، یک روش جراحی‌ست و در مواقعی انجام می‌گیرد که امکان زایمان واژینال وجود ندارد یا مادر درخواست زایمان سزارین را از پزشک خود دارد.

جهت انجام زایمان سزارین می‌توان برنامه‌ریزی‌هایی از چند روز گذشته برای زایمان داشت. مواقعی که انجام زایمان سزارین ضرورت پیدا می‌کند به شرح زیر است:

• وجود برخی از مشکلات پزشکی برای نوزاد
• بارداری‌های دوقلو یا بیشتر
• مشکلات ایجاد شده در جفت
• عدم پیشرفت در زایمان طبیعی
• جثه بزرگ نوزاد
• وجود عفونت یا دیگر شرایطی مانند دیابت در بارداری یا فشارخون بالا در بارداری

گاهی ممکن است خانم‌هایی که زایمان اول خود را با روش سزارین انجام داده‌اند، در بارداری دوم خود کاندیدای مناسبی برای زایمان طبیعی (VBAC) باشند. اما این اقدام تنها طبق صلاحدید پزشک امکان‌پذیر خواهد بود.

به‌طور مثال خانم‌هایی که در معرض پارگی رحم قرار دارند، کاندیدای خوبی برای زایمان طبیعی پس از سزارین نخواهند بود.

افرادی که در معرض پارگی رحم قرار دارند:

زمان کوتاهی (زیر 4سال) از بارداری قبلی گذشته است.

علت انجام سزارین در گذشته تنگی لگن بوده است.

افرادی که پیشرفت مناسبی در سیر زایمان ندارند.

همچنین اگر برش سزارین به روش عمودی زده شده باشد، ممکن است پزشک صلاح بداند که زایمان طبیعی انجام نگیرد.

روند زایمان در هر یک از روش سزارین و طبیعی چگونه است؟

مادرانی که زایمان طبیعی را انتخاب می‌کنند، روند زایمان خود را در بیمارستان تحت نظارت پزشک انجام می‌دهند. گاهی ممکن است خانم‌ها درخواست بی‌دردی مانند اپیدورال یا مسکن را داشته باشند تا روند زایمان آسان شود. زایمان طبیعی چند مرحله دارد که به شرح زیر است:

• مرحله اولیه
• فعال
• انتقال

زمانی که دهانه رحم به اندازه 10 سانتی‌متر باز می‌شود، وقت آن است که برای تولد نوزاد خود همکاری لازم مانند زور زدن را داشته باشید.

زایمان سزارین با زایمان واژینال کاملا متفاوت است. به‌طور کلی سزارین یک عمل جراحی است که در زمان مشخصی انجام می‌شود طول می‌کشد. در حالی که زایمان طبیعی ممکن است ساعت‌ها به طول بینجامد.

در زایمان سزارین، پزشک متخصص زنان و زایمان در کرج شکافی در شکم و رحم ایجاد می‌کند تا کودک متولد شود. پس از خارج کردن نوزاد، بند ناف را می‌بُرند و جفت را خارج می‌کنند، پس از اتمام این مراحل تمامی لایه‌ها با استفاده از بخیه بسته خواهد شد.

از آنجایی که زایمان سزارین نوعی عمل جراحی محسوب می‌شود، به مادر قبل از شروع عمل بی‌حسی اسپاینال زده می‌شود یا بیهوشی عمومی داده خواهد. به‌طور کلی بی‌حسی اسپاینال ارجح‌تر است و مادر تنها در موارد خاص ممکن است احتیاج به بیهوشی عمومی داشته باشد.

طی بیهوشی عمومی متوجه روند زایمان نیستید، اما در روش بی‌حسی اسپاینال متوجه روند زایمان خواهید بود. قبل از اینکه در سزارین کودک را در آغوش بگیرید، دهان و بینی او ساکشن می‌شود تا مایع آمنیوتیک خارج شود؛ اما در زایمان طبیعی به‌دلیل فشاری که وارد می‌شود این مایعات خودبه‌خود خارج می‌شود.

داروهای بیهوشی که به مادر زده می‌شود، می‌تواند عارضه‌هایی را هم برای مادر و هم برای نوزاد داشته باشد، در حالی که در بی حسی با توجه به داروی کمی که زده می‌شود عوارض دارویی وجود نخواهد داشت.

روند بهبودی هر دو روش چگونه است؟

روند بهبودی در هر یک از روش‌ها با یکدیگر کاملا متفاوت است. بهبودی در زایمان طبیعی به این بستگی دارد که روند زایمان چگونه انجام گرفته است. به‌طور مثال اگر پارگی در ناحیه پرینه ایجاد شده باشد و پزشک ترمیم را در این قسمت از واژن انجام دهد، قطعا زمان بهبودی نسبت به سایر افراد که بدون برش زایمان را انجام داده‌اند، طولانی‌تر خواهد بود.

اگر اپیزیوتومی (برش جراحی در ناحیه پرینه) در خانم انجام گرفته باشد، معمولا بهبودی کامل 6 هفته طول می‌کشد. اما به‌طور کلی خانم‌هایی که زایمان طبیعی انجام می‌دهند، پس از زایمان مشکل خاصی ندارند، صرف‌نظر از اینکه ممکن است به‌مدت 1 تا 2 هفته درد و خونریزی داشته باشند.

زمانی که خانمی زایمان سزارین را انجام می‌دهد، بسته به شرایط باید مدتی را در بیمارستان بماند. تا 2 الی 4 روز اول پس از زایمان، خارج شدن از رختخواب یا انجام هر فعالیت ساده دیگر ممکن است دشوار و دردناک باشد.

تا چند هفته اول ممکن است احساس خارش یا درد در قسمت بخیه زده شده، داشته باشند که کاملا طبیعی است. همچنین 4 تا 6 هفته ممکن است گرفتگی و خونریزی وجود داشته باشد.

پس از 6 هفته پزشک ارزیابی‌های لازم را انجام خواهد داد تا مشخص کند مجاز به انجام چه فعالیت‌هایی هستید و روند بهبودی در شما چگونه بوده است.

روند بهبودی در کدام یک از روش‌ها آسان‌تر است؟

اگر بخواهیم به‌طور کلی برای شما بیان کنیم، روند بهبودی در زایمان طبیعی، قطعا راحت‌تر از زایمان سزارین است. گاهی ممکن است موارد استثنایی نیز دراین‌باره وجود داشته باشد.

به‌طور مثال خانمی که زایمان نخست خود را به‌روش سزارین انجام داده بود و در زایمان بعدی خود تصمیم به انجام زایمان طبیعی به‌صورت VBAC داشت، اینگونه بیان می‌کند که روند بهبودی در زایمان اول به روش سزارین، بسیار راحت‌تر از بار دوم بوده است. 

در واقع نیاز به اپیزیوتومی، زایمان دوم را برای او سخت‌تر کرده بود و انجام کارهایی مانند استفاده از سرویس بهداشتی، نشستن و … برای او سخت شده بود.

همچنین برای فردی دیگر دقیقا با همین شرایط، تجربه عکس وجود داشت، زایمان دوم برای او تجربه راحت‌تری بود. در واقع باید این نکته را به یاد داشته باشید که بدن و عملکرد هر فردی با فرد دیگر متفاوت است.

هر دو روش زایمان سزارین و طبیعی چه عوارضی دارند؟

هر دو روش زایمان سزارین و طبیعی عارضه‌ای را به همراه دارند. به‌طور مثال خانم‌هایی که به‌روش زایمان طبیعی زایمان می‌کنند و نیاز به پاره کردن پرینه دارند، پس از زایمان باید این ناحیه بخیه زده شود.

زمان بهبودی در خانم‌هایی که در ناحیه پرینه نیاز به ترمیم دارند، چند هفته طول خواهد کشید. همچنین برخی از افراد ممکن است پس از زایمان طبیعی دچار بی‌اختیاری ادرار یا افتادگی مثانه شوند.

زایمان سزارین نیز همانند دیگر عمل‌های جراحی، قطعا خطرات و عارضه‌هایی را به همراه خواهد داشت. با وجود اینکه خطرات جدی ناشی از زایمان سزارین بسیار کم است؛ اما، احتمال ایجاد آنها در هر خانم بارداری که زایمان سزارین انجام می‌دهد وجود دارد:

• عفونت
• خونریزی شدید
• ایجاد خون لختگی
• وارد شدن آسیب به روده یا مثانه
• واکنش آلرژیک به داروی بیهوشی

کلام آخر

اگر در خصوص هر نوع زایمان سوال دارید، بهتر است با پزشک معالج خود در میان بگذارید تا به‌خوبی شما را راهنمایی کنند. پزشک می‌تواند بسته به شرایط هر فرد نوع مناسب زایمان را برای او مشخص کند.

اگر تحت نظر متخصص زنان باشید و با او مشورت کنید، می‌تواند به آرامش شما طی بارداری کمک کند تا برای زایمان کاملا آماده باشید. زایمان چه به‌روش سزارین چه به‌روش طبیعی انجام گیرد، هدف پزشکان یکی است؛ اینکه کودک شما با سلامت کامل و بدون هیچ مشکلی متولد شود.

در نهایت نمی‌توان برای همه افراد مشخص کرد که چه روشی از زایمان برای آنها و کودک‌شان مناسب است، به این جهت که هر فردی شرایط متفاوتی دارد و ممکن است روش خاصی برای هر مادر و کودکش مناسب باشد.

اینکه چه روشی تنها برای شما بهتر است به انتخاب شما و مهم‌تر از آن، به نظر پزشک شما بستگی خواهد داشت که متناسب با شرایط شما باشد.