سوزاک یا گونوره یک عفونت شایع مقاربتی است، که توسط باکتری به نام نایسریا گونوره (N. gonorrhoeae) ایجاد می‌شود. این عفونت از طریق مایعات جنسی از جمله ترشحات و رطوبت واژن و مایع منی منتقل می‌شود. افراد ممکن است از طریق رابطه جنسی، رابطه مقعدی، رابطه جنسی دهانی یا استفاده از اسباب بازی‌های جنسی با یک فرد آلوده به سوزاک مبتلا شوند.

چه کسانی به سوزاک مبتلا می‌شوند؟

افراد فعال جنسی، در هر سن و جنس ممکن است به گونوره مبتلا شوند، و آن را به شریک زندگی خود منتقل کنند. همچنین ممکن است عفونت در حین زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود. افراد دارای ویژگی‌های زیر امکان ابتلا به سوزاک را دارند:

• سن زیر 25 سال
• سابقه بیماری‌های مقاربتی
• عدم استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی
• عدم استفاده از کاندوم دهانی، سد دهانی یا دنتال دم هنگام رابطه جنسی دهانی
• داشتن رابطه جنسی با یک یا چند شریک که آزمایش سوزاک آنها منفی نبوده است.

سوزاک چقدر شایع است؟

این بیماری دومین بیماری مقاربتی شایع (درست پس از کلامیدیا) است، که توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود.

سوزاک و کلامیدیا اغلب با هم اتفاق می‌افتد.

علائم سوزاک چیست؟

اغلب این عفونت علامتی ایجاد نمی‌کند. این امر به ویژه در مورد زنان و افرادی که در بدو تولد مبتلا شده‌اند، صدق می‌کند.

سوزاک ممکن است علائمی مانند ترشح غیرعادی و درد یا سوزش در هنگام ادرار ایجاد کند. علائم بسته به آناتومی تولید مثل افراد متفاوت است.

علائم سوزاک در زنان

زنان اغلب علائمی را تجربه نمی‌کنند. به همین دلیل اگر فکر می‌کنید در معرض این بیماری قرار گرفته‌اید، ضروری است که برای سوزاک آزمایش شوید. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در قسمت پایین شکم یا لگن
• ترشحات غیرمعمول واژن (سفید یا زرد)
• درد هنگام مقاربت جنسی (دیسپارونی)
• سوزش یا درد هنگام ادرار کردن (دیسوریا)
• خونریزی بین پریودها

علائم سوزاک در مردان

مردان با احتمال بیشتری علائم را تجربه می‌کنند. با این حال، ممکن است تا چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض علائم عفونت متوجه نشوید، به این معنی که می‌توانید ناخودآگاه شریک زندگی خود را آلوده کنید. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد یا سوزش (احتمالاً شدید) هنگام ادرار کردن (دیسوریا)
• ترشحات سفید، زرد یا سبز از آلت تناسلی
• درد بیضه و تورم بیضه‌ها

علائم سوزاک در گلو یا مقعد

افراد از هر جنس ممکن است به عفونت‌های سوزاک در گلو (از طریق رابطه جنسی دهانی در ناحیه تناسلی یا مقعد) یا رکتوم (از طریق رابطه مقعدی) مبتلا شوند. این نوع عفونت‌ها نسبت به سوزاکی که اندام تناسلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد کمتر شایع هستند. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

گلو: احساس خارش، خراشیدگی، درد (شبیه به گلو درد)، مشکل در بلع

مقعد: خارش، ترشح، درد هنگام مدفوع

آیا سوزاک بو دارد؟

ترشحات بدبو از علائم شایع سوزاک نیست. بوی بد ترشحات واژن به خصوص بوی ماهی ممکن است نشان‌دهنده عفونت واژن باشد، که با سوزاک ارتباطی ندارد. اگر متوجه بوی غیرعادی شدید و نگران سلامتی خود هستید، با متخصص زنان و زایمان در کرج در میان بگذارید.

چه چیزی باعث ایجاد سوزاک می‌شود؟

هنگامی که باکتری عامل سوزاک (N. gonorrhoeae) از طریق مایعات جنسی مانند مایع منی یا مایعات واژن (اغلب از طریق رابطه جنسی محافظت نشده) وارد بدن شما می‌شود، دچار عفونت می‌شوید. این باکتری می‌تواند از طریق آلت تناسلی، واژن، دهان یا مقعد وارد بدن شما شود. البته لزومی ندارد شما و شریک جنسی‌تان به اوج لذت برسید تا باکتری پخش شود. همچنین امکان دارد گونوره، با به اشتراک گذاشتن اسباب‌بازی‌های جنسی که شسته نشده، یا با کاندوم جدید پوشانده نشده، منتقل شود.

در زنان، شایع‌ترین محل عفونت دهانه رحم است. متقابلا در مردان، عفونت معمولا از مجرای ادرار شروع می‌شود.

چه کارهایی باعث مبتلا شدن به سوزاک نمی‌شود؟

سوزاک مسری است، و در طول فعالیت جنسی به راحتی پخش می‌شود. با این حال، همه اعمال صمیمی یا تبادل مایعات بدن، شما را در معرض خطر سوزاک قرار نمی‌دهند. گونوره از موارد زیر منتقل نمی‌شود:

• بوسیدن، در آغوش گرفتن یا گرفتن دست
• اشتراک غذا، نوشیدنی یا ظروف نقره
• استفاده از توالت بعد از دیگری
• استنشاق قطرات بعد از سرفه یا عطسه شخص دیگر

نحوه تشخیص

پزشک سوالاتی در مورد علائم و سابقه جنسی خواهد پرسید. سپس، ادرار یا سایر مایعات بدن فرد باید از نظر باکتری که باعث سوزاک می‌شود، آزمایش شود. در طول ملاقات با پزشک، او ممکن است:

• یک معاینه لگنی انجام دهد و یک نمونه مایع از دهانه رحم برای آزمایش بگیرد
• برای آزمایش از آلت تناسلی نمونه‌ای از مایع بگیرد
• گلو یا راست روده را سواب بکشد تا مایع برای آزمایش جمع آوری شود
• نمونه ادرار بگیرد

پزشک بسته به شرایط فرد، در مورد نوع آزمایش سوزاک و نوع نمونه مایع مورد نیاز صحبت خواهد کرد. او همچنین ممکن است فرد را از نظر کلامیدیا نیز آزمایش کند، زیرا این عفونت‌ها اغلب با هم بروز می‌کنند.

آیا سوزاک به طور کامل درمان می‌شود؟

بله. درمان سریع می‌تواند سوزاک را برطرف کند. به خاطر داشته باشید که تمام داروها را طبق دستور پزشک مصرف کنید، حتی اگر علائم شما بهبود یافت و احساس بهتری داشتید. همچنین هرگز برای درمان بیماری خود داروی شخص دیگری را مصرف نکنید. انجام این کار درمان عفونت را سخت‌تر می‌کند.

سوزاک در حال حاضر قابل درمان است، اما در برابر آنتی بیوتیک‌ها مقاوم‌تر می‌شود. برخی از اشکال گونوره که سطح بالایی از مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کرده‌اند، معمولاً به عنوان “سوزاک فوق العاده” شناخته می‌شوند. برای اطمینان از اینکه عفونت قابل درمان باقی می‌ماند، مهم‌ است که همه داروهای تجویز شده، مصرف شود و همه اقدامات لازم برای جلوگیری از ابتلا مجدد به عفونت انجام شود.

چگونه می‌توان از سوزاک پیش‌گیری کرد؟

تنها راه پیشگیری از سوزاک، نداشتن رابطه‌ی جنسی است. هدف واقعی‌تر کاهش خطر ابتلا و انتشار عفونت است. برای کاهش خطر این اقدامات را انجام دهید:

• درطول رابطه جنسی همیشه از کاندوم یا سد دهانی یا دنتال دم استفاده کنید
• با کسی که عفونت فعال دارد رابطه جنسی نداشته باشید
• از رابطه‌ی جنسی با فردی که علائم گونوره دارند، خودداری کنید
• برای سوزاک آزمایش دهید و شریک زندگی خود را نیز آزمایش کنید

اگر از نظر جنسی فعال هستید هیچ محافظت کاملی برای سوزاک وجود ندارد. به عنوان مثال، کاندوم ممکن است پاره شود. با این حال، انجام اقدامات احتیاطی بیشتر در طول رابطه جنسی می‌تواند تا حد زیادی خطر ابتلا به عفونت را کاهش دهد.

هر چند وقت یک بار باید آزمایش سوزاک انجام داد؟

توصیه می‌شود که تمام بانوانی که از نظر جنسی فعال هستند و زیر 25 سال دارند، هر سال برای سوزاک آزمایش شوند. صرف‌نظر از جنسیت، اگر در معرض خطر ابتلا به گونوره هستید، ممکن است نیاز به آزمایش سالانه داشته باشید. عوامل خطر شامل سن و فعالیت جنسی فرد است. شیوع گونوره در منطقه‌ای که در آن زندگی می‌کنید نیز مهم هستند. بهتر است با پزشک متخصص زنان و زایمان کرج در مورد اینکه هر چند وقت یکبار باید بر اساس خطرتان آزمایش شوید، صحبت کنید.

چشم انداز افراد مبتلا

افرادی که درمان سریع دریافت می‌کنند و دستورالعمل‌های درمانی را به دقت دنبال می‌کنند، می‌توانند زندگی عادی خود را از سر بگیرند. سوزاک درمان نشده می‌تواند چندین مشکل سلامتی طولانی مدت ایجاد کند. این بیماری بدون مراقبت مناسب حتی قادر است زندگی فرد را تهدید کند.

عوارض سوزاک برای زنان

در زنان، سوزاک درمان نشده می‌تواند:

• گسترش به سایر اندام‌های تناسلی از جمله رحم و لوله‌های فالوپ، و ایجاد بیماری التهابی لگن
• ناباروری و حاملگی خارج از رحم که ممکن است برای مادر و نوزاد تهدید کننده باشد.
• ایجاد مشکلات چشمی و نابینایی در نوزادان والدینی که تحت درمان قرار نگرفته‌اند
• انتشار به سایر قسمت‌های بدن، از جمله تورم و درد مفاصل، التهاب کبد و آسیب دریچه قلب و مغز

عوارض سوزاک برای مردان

سوزاک درمان نشده  در مردان می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• ناباروری
• زخم در مجرای ادرار
• التهاب بیضه ها
• درد و التهاب پروستات

سایر مشکلات در صورت انتشار در سراسر بدن، شامل درد مفاصل متورم و دردناک، التهاب کبد و آسیب به دریچه قلب و مغز می‌باشد.

اگر در دوران بارداری دچار سوزاک شوم چه اتفاقی می‌افتد؟

باید با پزشک خود صحبت کنید. شما می‌توانید عفونت را  حین زایمان به کودک خود منتقل کنید، که موجب مشکلات سلامتی برای نوزاد شود. نوزادانی که از والدینی با سوزاک درمان نشده به دنیا می‌آیند، در معرض خطر عوارضی مانند وزن کم هنگام تولد و نابینایی هستند. پزشک به شما کمک می‌کند تا آزمایش و درمان مناسب را برای ایمن نگه داشتن خود و کودکتان انجام دهید.

آیا می‌توانم بعد از درمان، رابطه جنسی داشته باشم؟

پزشک به شما دستورالعمل‌هایی درباره زمانی که می‌توانید رابطه جنسی را از سر بگیرید، ارائه می‌کند. به طور معمول، شما باید حداقل یک هفته پس از اتمام تمام داروهای خود و تا زمانی که علائم‌تان از بین برود برای رابطه جنسی، صبر کنید.

چگونه می‌توانم از خودم مراقبت کنم؟

اگر از نظر جنسی فعال هستید و در معرض خطر این عفونت هستید، میبایست آزمایشات لازم را به طور منظم انجام دهید. از آن‌جایی که بسیاری از بیماری‌‌های مقاربتی، از جمله سوزاک، علائمی ایجاد نمی‌کنند، ممکن است عفونت داشته باشید و بدون اطلاع آن را به دیگران منتقل کنید. گونوره درمان نشده همچنین می‌تواند عوارضی ایجاد کند، که با انجام آزمایشات منظم و درمان سریع می‌توانید از آنها جلوگیری کنید.

چه سوالاتی باید از پزشک خود بپرسم؟

اگر به این عفونت مبتلا هستید، سوالاتی که بهتر است بپرسید عبارتند از:

• برای تشخیص سوزاک چه آزمایشاتی لازم است؟
• آیا آزمایش کلامیدیا را نیز توصیه می‌کنید؟
• چگونه بفهمم که عفونت به دستگاه تناسلی من آسیب رسانده است یا خیر؟
• چطور می‌توانم مطمئن شوم که دارو عفونت من را پاک کرده است؟
• چگونه باید به شریک یا همسرم اطلاع دهم که ممکن است به سوزاک مبتلا باشد؟
• از کجا بفهمم که چه مدت ممکن است که این مبتلا به سوزاک بوده‌ام؟
• چطور می‌توانم از عفونت مجدد جلوگیری کنم، درحالی که همچنان از یک زندگی جنسی سالم لذت ببرم؟

کدام بدتر است ؛ کلامیدیا یا سوزاک؟

سوزاک و کلامیدیا هر دو بسیار مسری هستند و بدون درمان می‌توانند آسیب طولانی مدت به سلامتی شما وارد کنند. شما باید با انجام رابطه جنسی ایمن تا حد امکان از هر دو عفونت جلوگیری کنید. اگر متوجه شدید که شما یا شریک زندگیتان آلوده شده اید، فوراً تحت درمان قرار بگیرید.

کلام پایانی

بهترین راه برای جلوگیری از سوزاک، استفاده از کاندوم یا سد دهانی در طول هر گونه فعالیت جنسی است. اگر احتمالی وجود دارد که در معرض قرار گرفته‌اید، اجازه ندهید خجالت مانع از ملاقات با پزشک شود. فورا آزمایش دهید. سوزاک درمان نشده می‌تواند آسیب طولانی مدت به سلامت شما وارد کند.