شانکروئید یا شانکر نرم (آتشک) یک عفونت مقاربتی است، که باعث ایجاد زخم‌های باز دردناک در ناحیه تناسلی می‌شود. همچنین اغلب می‌تواند باعث تورم و دردناک شدن غدد لنفاوی کشاله ران شود. شانکروئید توسط باکتری Haemophilus ducreyi (هموفیلوس دوکرئی) ایجاد می‌شود. این بیماری همچنین خطر ابتلا به سایر بیماری‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد، زیرا زخم‌های ناشی از عفونت، سد پوستی و سیستم ایمنی بدن را به خطر می‌اندازند.

افراد مبتلا به شانکر نرم، باید به محض مشاهده علائم به دنبال درمان پزشکی باشند. فرد مبتلا به شانکروئید یا مشکوک به آن، باید فورا به شرکای جنسی اخیر خود نیز اطلاع دهد، تا بتوانند در اسرع وقت آزمایش دهند.

علائم شانکروئید چیست؟

پزشک باید علائم مشکوک شانکروئید را ارزیابی کند. اکثر افراد مبتلا به این بیماری بین 3 تا 10 روز پس از ابتلا به عفونت، علائم را مشاهده می‌کنند. برخی از بیماران هیچ علامت قابل مشاهده‌ای از این عفونت ندارند. شایع‌ترین علائم شانکروئید برجستگی های دردناک و قرمز رنگ در ناحیه تناسلی است، که به زخم‌های باز تبدیل می‌شود. پایه زخم ممکن است خاکستری یا زرد باشد. زخم‌های شانکروئید اغلب در مردان بسیار دردناک هستند، اما در زنان، قابل توجه و دارای درد نیستند. علائم اضافی مرتبط با شانکروئید عبارتند از:

• اورتریت یا التهاب مجرای ادرار
• ترشحات غیرطبیعی واژن
• درد و خونریزی
• زخم دیزوری، یک بیماری ناشی از التهاب مجرای ادرار

تشخیص

در تشخیص شانکروئید، پزشک باید وجود باکتری H.ducreyi را در مایعات گرفته شده از زخم تشخیص دهد. با این حال، تشخیص قطعی همیشه امکان پذیر نیست.

برای تشخیص شانکروئید، پزشک از فرد سؤالاتی در مورد علائم، سابقه جنسی و سابقه سفر می‌پرسد. معمولاً اگر علائم فردی با علائم معمولی شانکر نرم مطابقت داشته باشد، پزشک تشخیص شانکروئید می‌دهد و آزمایشی جهت رد احتمال ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی انجام می‌شود.

عوامل خطر

عامل خطر شماره یک برای ابتلا به شانکر نرم، از طریق تماس با زخم‌های باز فردی است که مبتلا به شانکروئید است. سایر عوامل خطر برای ابتلا به شانکروئید عبارتند از:

• تماس یا مقاربت جنسی محافظت نشده
• شرکای جنسی متعدد
• سوء مصرف مواد
• رابطه جنسی خشن
• رابطه مقعدی
• از نظر جنسی فعال بودن
• زندگی در برخی از کشورهای در حال توسعه

درمان شانکروئید

پزشک معمولاً برای رفع عفونت آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، یکی از دوره‌های آنتی بیوتیک درمانی زیر را برای درمان شانکر نرم توصیه می‌کند:

• آزیترومایسین
• سفتریاکسون
• سیپروفلوکساسین
• اریترومایسین

مصرف تمام داروهایی که پزشک تجویز می‌کند ضروری است. درمان عفونت‌های شانکروئید مزمن یا یا مواردی که به طور کامل درمان‌ نشده دشوارتر است، زیرا باکتری‌ها می‌توانند به سایر نواحی بدن سرایت کنند.

پزشک علائم شانکروئید را 3 تا 7 روز پس از تجویز آنتی‌بیوتیک ارزیابی می‌کند. اگر علائم باقی بماند، پزشک ممکن است:

• تشخیص را دوباره ارزیابی کند
• اطمینان حاصل کند که بیمار داروهای خود را به درستی مصرف می‌کند
• آزمایش سایر بیماری‌های مقاربتی از جمله HIV را تجویز کند
• بررسی کند که آیا سویه H. ducreyi به آنتی بیوتیک تجویز شده مقاوم است یا خیر

مدت درمان شانکر نرم، بیشتر به شدت عفونت و اندازه زخم بستگی دارد. زخم‌های بزرگ ناشی از شانکروئیدها ممکن است بیش از 2 هفته طول بکشد تا به طور کامل بهبود یابند.

جلوگیری

استفاده از محافظ در طول رابطه جنسی ممکن است از ابتلا به شانکروئید جلوگیری کند. تنها راه مطمئن برای جلوگیری از شانکر نرم پرهیز از هرگونه فعالیت و تماس جنسی است که این عملا امکان پذیر نیست. راه‌های دیگر برای کاهش خطر ابتلا به شانکروئید عبارتند از:

• تنها یک شریک جنسی مطمئن داشته باشید
• استفاده از کاندوم در هنگام تماس جنسی یا مقاربت در همه زمان‌ها
• معاینه منظم ناحیه تناسلی از نظر وجود برجستگی‌های غیر طبیعی، زخم‌ها یا غدد لنفاوی متورم
• پرسیدن از شریک جنسی در مورد وجود هر گونه زخم یا برآمدگی غیرعادی در ناحیه تناسلی
• صحبت با پزشک در مورد درد غیرقابل توضیح کشاله ران
• اجتناب از الکل و مواد مخدر (زیرا ممکن است قضاوت در انتخاب‌های سالم را مختل کند)

کلام پایانی

خوردن آنتی بیوتیک‌های ساده در بسیاری از موارد می‌توانند شانکر نرم را درمان کنند. شانکروئید در صورت عدم درمان می‌تواند به یک عفونت جدی‌تر تبدیل شود، که درمان آن دشوار است. پس از ایجاد علائم شانکروئید در اسرع وقت با متخصص زنان و زایمان در کرج صحبت کنید.